LECZENIE HIPOKSJI, KWASICY, HIPOWOLEMII I ZAKRZEPICY
Skutki zmniejszenia przepływu tkankowego, tj. hipoksję i kwasicę, należy zwalczać tlenoterapią, początkowo podając tlen przez maskę, a w braku poprawy stosując oddech kontrolowany za pomocą respiratora. Kolejnym postępowaniem jest wyrównanie kwasicy – gdy pH obniży się poniżej 7,3 należy podawać 6% roztwór wodorowęglanu sodowego lub trometanolu, w dawkach zależnych od wartości pH i gazometrii krwi.
Skurcz zwieraczy pozawłośniczkowych
Zmniejszenie objętości minutowej serca prowadzi do spadku ciśnienia tętniczego i upośledzenia przepływu w narządach, a następnie do wtórnej hi- poksji i kwasicy tkankowej. Czynniki te powodują uruchomienie przez organizm wielu mechanizmów obronnych, m.in. neurowegetatywnych, hormonalnych i metabolicznych, które mają na celu przywrócenie właściwej objętości wyrzutowej serca. Najbardziej istotnym ich przejawem, w początkowej fazie wstrząsu, jest zwiększenie aktywności układu współczulnego i wyrzut amin katecholowych. Powodują one skurcz zwieraczy przedwłośniczkowych. Pozwala to na utrzymanie przepływu mózgowego i wieńcowego przez pewien okres, z jednoczesnym pogorszeniem przepływu obwodowego (m.in. nerkowego – zmniejszenie lub zatrzymanie diurezy). Zwiększenie oporu obwodowego powoduje zwiększenie obciążenia następczego, pracy komory lewej i zużycia przez nią tlenu.
Leki te uważa się obecnie za najskuteczniejsze
Leki te uważa się obecnie za najskuteczniejsze w zmniejszaniu stężenia LDL- -cholesterolu nie tylko w heterozygotycznej hipercholesterolemii rodzinnej, lecz także w innych postaciach pierwotnej hipercholesterolemii. Lowastatyna zmniejsza stężenie LDL-cholesterolu o 30-40%. Mniejszy wpływ ma na zmniejszenie stężenia triglicerydów, a tylko niewielki (kilka procent) na zwiększenie stężenia HDL-cholesterolu. Efekt terapeutyczny tych leków uwidacznia się już w drugim tygodniu leczenia, aby osiągnąć swoje maksimum w 4-6 tygodniu. Skuteczność działania zależy od ich dawki. Aby ją zwiększyć, można stosować leczenie skojarzone, najlepiej z żywicowymi wymieniaczami jonowymi. Leki te podaje się w 2 podzielonych dawkach lub jednorazowo wieczorem (biosynteza cholesterolu odbywa się głównie nocą). Dawki dobowe wynoszą: dla lowastatyny 20-80 mg, dla simwastatyny i prawastatyny 10-40 mg.
Wzmaga działanie pochodnych kumaryny
Wzmaga działanie pochodnych kumaryny, insuliny i doustnych leków przeciw-cukrzycowych. Jego stosowanie jest przeciwwskazane w czynnej chorobie wrzo-
– 11 Farmakoterapia 161 dowej żołądka i dwunastnicy, ciężkim uszkodzeniu nerek i wątroby. Najczęstszymi objawami działania niepożądanego są nudności, wymioty oraz łeuko- i trombocytopenia. Może być podawany łącznie z kwasem acetylosalicylowym. To skojarzenie może nasilić objawy niepożądane ze strony przewodu pokarmowego. Jest obecnie najczęściej stosowanym lekiem hamującym zlepność płytek krwi.
Amrynon
* Do wlewów nie stosować roztworów zasadowych arytmii. Leki te są obecnie stosowane tylko krótkotrwale do uzyskania niezbędnej doraźnie poprawy.
Amrynon, lek najlepiej poznany, stosuje się w dawce jednorazowej dożylnie 0, 5-1,0 mg/kg mc. przez ok. 2-3 min, a następnie we wlewie kroplowym dożylnym 5-10 |ig/kg mc. na min. W Polsce amrynon znany jest pod nazwą Wincoran. Wśród objawów niepożądanych działania leku należy wymienić: gorączkę, bóle w klatce piersiowej lub pieczenie w miejscu wstrzyknięcia. Rzadko występuje nadwrażliwość na lek, małopłytkowość lub uszkodzenie wątroby.
GŁÓWNE MECHANIZMY PATOGEN ETYCZNE WSTRZĄSU POCHODZENIA SERCOWEGO
Wstrząs jest ostrym zaburzeniem przepływu w tkankach, wynikającym ze zmniejszenia objętości minutowej serca. Do zmniejszenia objętości wyrzutowej może doprowadzić: 1) przeszkoda mechaniczna (tamponada serca, zator tętnicy płucnej, uszkodzenie sztucznej zastawki itp.) prowadząca do upośledzenia napływu,
– 2) upośledzenie wyrzucania krwi do aorty z powodu wypadnięcia ze skurczu części mięśnia komory lewej (zawał, pooperacyjny zespół małej objętości wyrzutowej), czy też zaburzenia mechaniki skurczu (ostra niewydolność mitralna, pęknięcie przegrody między komoro wej, jako powikłania zawału). Zaburzenia mechaniki skurczu w zawale serca nasila występowanie czynnościowego tętniaka w miejscu zawału („balonowanie” w czasie skurczu odcinka martwiczego). Zmniejszenie objętości minutowej serca mogą powodować lub pogłębić zaburzenia rytmu lub przewodnictwa. Rzadkoskurcz, z powodu współistniejących zaburzeń, nie może być wyrównany przez zwiększenie kurczliwości. Częstoskurcz natomiast powoduje skrócenie fazy rozkurczu, upośledza napływ i zmniejsza objętość wyrzutową.
Współczesna farmakoterapia
Współczesna farmakoterapia niewydolności krążenia pochodzenia sercowego uwzględnia więc 3 podstawowe metody, które mogą być stosowane samodzielnie w różnych kombinacjach i(lub) naprzemiennie:
– 1) metodę konwencjonalną (glikozydy nasercowe i leki moczopędne),
– 2) metodę z zastosowaniem nienaparstnicowych leków o działaniu inotropowym dodatnim bezpośrednio na mięsień sercowy,
Pochodne kumaryny
Przeciwwskazane są w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, nadciśnieniu, skazach krwotocznych, zapaleniu wsierdzia, gruźlicy, żylakach przełyku, ciąży i w podeszłym wieku.
Pochodne kumaryny, poza możliwością wystąpienia krwawień i krwiomoczu, mogą powodować zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (bóle brzucha, biegunka, nudności, wymioty), skórne odczyny alergiczne (pokrzywka, zapalenie skóry), leukopenię. Pochodne indandionu mogą wywoływać przyspieszenie czynności serca, uszkodzenie wątroby, nerek oraz granulocyto- i trombocytopenię.
Kolejna grupa leków o działaniu inotropowo dodatnim
Kolejna grupa leków o działaniu inotropowo dodatnim na mięsień sercowy to leki hamujące aktywność fosfodiesterazy, zwiększające w ten sposób zawartość cyklicznego AMP we włóknach mięśnia sercowego. Najstarszymi związkami tej grupy są metyloksantyny, a wśród nich aminofilina stosowana nawet teraz jako lek wspomagający leczenie niewydolności krążenia. Nowsze leki tej grupy to amrynon, milrynon, enoksymon i piroksymon. Niestety leki te wywołują objawy niepożądane, jak niemiarowości serca lub bóle anginoidalne. Milrynon w leczeniu przewlekłym (postać doustna) w badaniach wieloośrodkowych (PROMISE) powodował nasilenie śmiertelności, zwłaszcza nagłych zgonów w mechanizmie
Przy wzroście ciśnienia napełniania
-0, 4 kPa (3 mm Hg) w czasie jego trwania lub o ponad 0,93 kPa (7 mm Hg) w okresie przerwania wlewu dożylnego. Przy wzroście ciśnienia napełniania do 2,67 kPa (20 mm Hg) lub wystąpieniu cech zastoju w krążeniu płucnym dalsze podawanie płynów jest bezwzględnie przeciwwskazane. Zależnie od wyników badań mogą być podawane roztwory elektrolitowe lub lepiej koloidalne (dekstran małocząsteczkowy 40000).
Pochodne metyloksantyn w leczeniu obrzęku płuc
Pochodne metyloksantyn w leczeniu obrzęku płuc mają znaczenie wspomagające (rozszerzają naczynia obwodowe i oskrzela, działają słabo moczopędnie). Najczęściej stosuje się aminofilinę w dawce 0,12 g co 30-60 min (do ok. 0,48 g/24 h).
Oprócz przedstawionej farmakoterapii należy stosować oczywiście i inne metody leczenia: a) odpowiednie ułożenie chorego w pozycji siedzącej z opuszczonymi kończynami dolnymi, b) zmniejszenie dopływu krwi do serca i przekrwienia płuc można uzyskać przez nałożenie opasek żylnych na kończyny lub upust krwi, jeśli ciśnienie tętnicze jest podwyższone lub prawidłowe, c) zapewnienie dobrej drożności dróg oddechowych oraz stosowanie tlenoterapii (3-6 1 tlenu na minutę) podawanie tlenu przez płuczkę alkoholową (60% alkohol etylowy) zmniejsza napięcie powierzchniowe pienistej wydzieliny zatykającej drogi oddechowe, d) w opornym na leczenie obrzęku płuc można zastosować intubację, oddech kontrolowany pod wzmożonym ciśnieniem lub bronchoaspirację (odsysanie wydzieliny z drzewa oskrzelowego).
Leki nienaparstnicowe o działaniu inotropowo dodatnim na mięsień sercowy są stosowane jedynie okresowo, w bardzo ciężkiej i opornej na leczenie glikozydami naparstnicy, lekami moczopędnymi i rozszerzającymi naczynia, niewydolności krążenia. Najczęściej stosowane metody lecznicze oraz leki tej grupy omówiono w rozdz. 1. W tabeli 1.5 schematycznie przedstawiono terapię przewlekłej niewydolności krążenia w zależności od okresu wydolności wg NYHA.
Najnowsze komentarze