Izoprenalina
Inne pochodne dopaminy, jak lewodopa, propylbutyldopamina lub bromo- ksyna, mają mniejsze znaczenie w leczeniu niewydolności krążenia. Jedynie pewne nadzieje budzi iboamina, lek stosowany doustnie, który aktualnie jest przedmiotem badań klinicznych.
Izoprenalina (tab. 1.2) bywa stosowana w niewydolności krążenia w przebiegu chorób obturacyjnych dróg oddechowych. W innych postaciach niewydolności krążenia ma mniejsze znaczenie ze względu na swe działanie niepożądane (zaburzenia rytmu serca). Rzadko bywają również stosowane leki sympatykomi- metyczne, takie jak prenalterol, salbutamol czy terbutalina.
Leczenie konwencjonalne
Należy także pamiętać, że glikozydy naparstnicy są przeciwwskazane w niewydolności lewokomorowej wywołanej ostrym zawałem serca. Mogą być nie tylko nieskuteczne, ale wręcz niebezpieczne z powodu niestabilności elektrycznej serca w tym okresie choroby. Inne przeciwwskazania do stosowania glikozydów naparstnicy p. Część I, rozdz. 1.
Ogólnie można powiedzieć, że leczenie konwencjonalne jest wystarczające w łagodnej i średnio ciężkiej zastoinowej niewydolności krążenia (II°/III°). Postacie ciężkie (III°/IV° NYHA) wymagają leczenia wspomaganego innymi metodami.
Mimo wprowadzania coraz to nowszych leków
a, b, c – odpowiednio leki pierwszego, drugiego i trzeciego rzutu indywidualnie dobrane i łączone ACE-I – inhibitory konwertazy angiotensyny niu diety małosodowej (nie więcej niż 2-5 g chlorku sodowego na dobę), bogatobiałkowej, z odpowiednią ilością jarzyn i owoców. U chorych wyniszczonych nie ogranicza się podawania węglowodanów, a otyłym zaleca się dietę odchudzającą.
FARMAKOTERAPIA KONWENCJONALNA
Pod tym umownym terminem należy rozumieć stosowaną od lat farmakoterapię glikozydami nasercowymi i lekami moczopędnymi. Mimo wprowadzenia nowych środków leczniczych, poprawiających wydolność krążenia, leczenie to jest nadal w pełni aktualne, a nawet podstawowe. Stosuje się je z powodzeniem w większości kardiomiopatii zastoinowych wtórnych i pierwotnych oraz większości wad serca. W zwężeniu ujścia żylnego lewego z rytmem zatokowym leczenie glikozydami naparstnicy ma mniejsze znaczenie, ale leki moczopędne stosuje się z bardzo dobrym skutkiem. Niewydolność krążenia w przebiegu migotania przedsionków z tachyarytmią (również w zwężeniu ujścia żylnego lewego) jest w większości przypadków leczona skutecznie glikozydami nasercowymi. W chorobie nad- ciśnieniowej glikozydy mogą być skuteczne tylko po uprzednim obniżeniu nadciśnienia.
Antywitaminy K
Antywitaminy K wchłaniają się z przewodu pokarmowego i dzięki temu mogą być podawane doustnie. Poszczególne preparaty różnią się między sobą pod względem siły i czasu działania przeciwkrzepliwego, a także szybkości wchłaniania, od której zależy początek działania (tab. 9.1). Wszystkie pochodne kumaryny w różnym stopniu kumulują się i wiążą z białkami osocza. Pochodne indandionu się nie kumulują. Wymagają indywidualnego dawkowania, które określa się na podstawie oznaczenia czasu protrombinowego. Uważa się, że kryterium bezpieczeństwa i pełnej skuteczności działania przeciwkrzepliwego jest spełnione przez zmniejszenie stężenia protrombiny do 20-40%.
Mniejszą rolę odgrywają płytki krwi
Mniejszą rolę odgrywają płytki krwi w powstawaniu zakrzepów żylnych. Dlatego też w tych stanach leczenie przeciwzakrzepowe i fibrynolityczne wydaje się być bardziej uzasadnione od stosowania leków hamujących zlepność i agregację płytek krwi.
W świetle przedstawionych danych wskazania do leczenia lekami hamującymi zlepność i agregację płytek krwi przedstawiają się następująco: 1) świeży zawal serca, 2) choroba niedokrwienna serca, 3) chorzy po zabiegach rewaskularyzacji naczyń wieńcowych i przezskórnej angioplastyce tętnic wieńcowych, 4) choroby tętnic obwodowych, 5) chorzy z wszczepionymi sztucznymi zastawkami sercowymi, 6) migotanie przedsionków w przebiegu wad zastawkowych o etiologii reumatycznej.
Prostacyklina
Prostacyklina jest związkiem nietrwałym i po 2-3 min rozpada się do biologicznie nieczynnego metabolitu. Próby z podawaniem tego związku do tętnicy udowej (wlew kroplowy w dawce 5-10 ng/kg/min przez 72 h) chorym z zaawansowaną miażdżycą zarostową tętnic kończyn dolnych wypadły pozytywnie. Stosowana w czasie zabiegów kardiochirurgicznych z użyciem krążenia pozaustroj owego chroni przed upośledzeniem czynności płytek krwi związanym z ich kontaktem ze sztucznymi powierzchniami. Prowadzone są też badania kliniczne z syntetycznym analogami prostacykliny (Iloprost, Ciprostene). Wyniki ich stosowania są zachęcające. U chorych poddanych przezskórnej angioplastyce tętnic wieńcowych zmniejszają częstość występowania epizodów niedokrwiennych i zapobiegać mają restenozie.
Stosowane dożylnie
Stosowane dożylnie (p. tab. 1.3) działają szybko i krótkotrwale (do kilku minut), ale skutki ich działania muszą być precyzyjnie monitorowane (p. tab. 1.1). Spadek ciśnienia tętniczego poniżej 10,66 kPa (80 mm Hg) lub ciśnienia zaklinowania w naczyniach włosowatych płucnych poniżej 2,67 kPa (15 mm Hg) nakazuje zmniejszenie dawki leku lub jego odstawienie. Leczenie dożylne stosujemy przez kilka godzin lub nawet dni.
Heparyna
Heparyna nasila działanie przeciwkrzepliwych pochodnych kumaryny. Hamuje wydzielanie aldosteronu. Zmniejsza działanie gentamycyny. Glikozydy nasercowe i leki przeciwhistaminowe hamują, a tetracykliny i pochodne kwasu nikotynowego wzmagają jej działanie przeciwkrzepliwe.
Przeciwwskazane jest jej stosowanie w skazach krwotocznych, czynnej chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, uszkodzeniach miąższu wątroby, powolnym zapaleniu wsierdzia, gruźlicy płuc.
METODY FARMAKOTERAPII W RÓŻNYCH STANACH CHOROBOWYCH
Mnogość przypadków klinicznych w niewydolności krążenia nie pozwala na postępowanie schematyczne. Poza tym należy pamiętać, że leczenie niewydolności krążenia to także leczenie spoczynkowe, dietetyczne i inne metody postępowania.
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ KOMORY LEWEJ W obrazie klinicznym przebiega w postaci dychawicy sercowej (asthma cardiale) i obrzęku płuc.
Objawy działania niepożądanego
Objawy działania niepożądanego dotyczą głównie przewodu pokarmowego. Mogą wystąpić: zaparcie, nudności, wymioty, biegunka, wzdęcia, stolce tłuszczowe. U dzieci opisywano kwasicę hiperchloremiczną. Cholestyramina utrudnia wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz leków o charakterze kwasowym (glikozydy naparstnicy, tiazydy, pochodne kumaryny, preparaty gruczołu tarczowego, tetracykliny, fenylbutazon). Leki te powinno się zażywać przynajmniej na 1 h przed podaniem cholestyraminy. Przy dłuższym stosowaniu obowiązuje uzupełniające podawanie witamin.
Dopeksamina Wlew kroplowy
Dopeksamina Wlew kroplowy 0,5-6,0 Niewydolność krążenia w okresie zabiegu kardio-chirurgicznego Ból wieńcowy, trombocytope- nia, arytmia komorowa Łącznie z lekami moczopędnymi
Izoprenalina Wlew kroplowy 0,02-0,1 Stosowana szczególnie w niewydolności krążenia w przebiegu chorób obtura- cyjnych dróg oddechowych Przy przedaw-kowaniu: czę-stoskurcz, nie- miarowość, nadmierne po-budzenie Zawsze łącznie z lekami moczo-pędnymi, często również z gliko-zydami naserco- wymi
Najnowsze komentarze